Choroba zwyrodnieniowa stawów – skuteczne sposoby leczenia

Choroba zwyrodnieniowa stawów jest przeze mnie najczęściej spotykaną jednostką chorobową. Nawet pacjenci chorujący po przebyciu udaru mózgu czy z dysfunkcjami tkanek miękkich w historii choroby posiadają rozpoznania M47 – zwyrodnienia wielostawowe lub inne tego rodzaju. Nie wszyscy pacjenci z tej grupy muszą mieć dolegliwości bólowe (zdarza się, że ktoś ma rozpoznanie choroby zwyrodnieniowej, a nie odczuwa bólu z tej przyczyny). Pacjenci zazwyczaj nie chcą od razu kłaść się na stół, by zastąpić swój fizjologiczny staw endoprotezą lub co rzadziej w Polsce – by „wyczyścić” operacyjnie staw.

Zdjęcie autorstwa Karolina Grabowska z Pexels
Terapia manualna może być stosowana jako uzupełnienie procesu leczenia, które powinno bazować na odpowiednio wykonywanych ćwiczeniach.

Oto lista postępowań medycznych, które mają udowodnioną skuteczność naukową w zakresie redukcji i/lub prewencji progresji choroby:

  • Zaopatrzenie ortopedyczne: takie jak ortezy stawu kolanowego, kijki, wkładki do butów, ale podciągnąć do tego można też buty na grubej, amortyzującej podeszwie, które będą chronić staw kolanowy, biodrowy oraz lędźwie przed wstrząsami.
  • Ćwiczenia mają najwięcej dowodów, które podkreślają ich skuteczność. Wymagają one jednak samodyscypliny od pacjenta oraz odpowiedniego okresu stosowania – efekt wzmacniający pojawia się dopiero po kilku tygodniach.
  • Paracetamol: zalecany u niektórych pacjentów, jednak ma również istotne wady.
  • Doustne NLPZ-y: zalecane zwykle, gdy paracetamol jest przeciwwskazany lub nie zmniejsza objawów bólowych.
  • Kapsaicyna: np. maść końska, plastry rozgrzewające.
  • Steroidy: mają wiele działań niepożądanych, w skrajnych przypadkach stosowane miejscowo mogą niszczyć stawy.
  • Kwas hialuronowy.
  • Stosowanie glukozaminy i chondroityny: odradza się jednak stosowanie suplementów diety, z powodu ich powszechnego zanieczyszczenia. Lekarz może przepisać konkretny lek z tymi substancjami. Lek to nie to samo co suplement diety.
  • Stosowanie ciepła i zimna.
  • Zmiana stylu życia (dieta, aktywność fizyczna, jakość snu): jeden z najważniejszych, ale najtrudniejszych sposobów postępowania, wymaga wiele wysiłku od pacjenta.
Zdjęcie autorstwa Caleb Oquendo z Pexels
Na obrazku widać mężczyznę z ortezą zegarową lewego stawu kolanowego. Ma ona za zadanie stabilizować staw, chronić przed urazem oraz zmniejszać dolegliwości bólowe. Prócz ortezy mężczyzna porusza się przy użyciu balkonika, który pomaga mu odciążyć osłabioną kończynę.
W razie Twojej potrzeby wypiszę refundację na zaopatrzenie ortopedyczne.

Warto jednak zaznaczyć. że towarzystwa naukowe nie są w 100% zgodne co do niektórych z tych metod (np. stosowanie paracetamolu czy kwasu hialuronowego). Każde jednak rekomenduje utrzymanie prawidłowej masy ciała oraz wprowadzenie ćwiczeń fizycznych. Ćwiczenia fizyczne powinny być wprowadzone równolegle z leczeniem farmakologicznym.

Co istotne nie rekomenduje się tzw. terapii biernych, czyli popularnych w Polsce zabiegów prądowych, laseroterapii, masaży, akupunktury czy terapii manualnych itp. Zabiegi takie mogą być uzupełnieniem terapii, stanowić jej niewielki procent.

Pacjent, u którego występuje ograniczenie aktywności w życiu codziennym z powodu dolegliwości bólowych lub lęku, powinien przemyśleć zaadaptowanie mieszkania do swoich potrzeb: założenie podwyższenia na sedes, zamontowanie uchwytów pod prysznicem, przy toalecie, usunąć dywany (ryzyko upadku), zamontować ławeczkę do wanny itp.

Proces postępowania w przypadku dolegliwości bólowych wynikających z choroby zwyrodnieniowej powinien być uzgodniony wspólnie z lekarzem, fizjoterapeutą i pacjentem.

Źródła: